MEHMET GENÇ

(1934-2021)

Türk Tarihçi, Osmanlı İktisat Tarihi üzerine yaptığı çalışmalar ile tanınmaktadır.

Osmanlı tecrübesi, dünya tarihinde benzeri olmayan bir tecrübedir. Muazzam bir çeşitliliği kontrol etti. Osmanlı her türlü farklılıkla birlikte yaşamayı denedi. Hiç kimseyi fazla incitmeden Osmanlı iktisadi düşüncesinin temeli şu cümlede gizlidir: “ İnsan ekonomi için değildir; ekonomi insan içindir”. Bu yapıda ekonomik faaliyetler insan, toplum ve devlet ihtiyaçları için mal ve hizmet üretir.

(d.4 Mayıs 1934 Arhavi, Artvin - ö. 18 Mart 2021 İstanbul)

Türk tarihçi. Osmanlı iktisat tarihi üzerine yaptığı çalışmalar ile tanınmaktadır. 1956'da başladığı doktorasını 40 yıl sonra 1996'da tamamladı.4 Mayıs 1934 Artvin, Arhavi doğumlu olan Genç, İstanbul'da Haydarpaşa Lisesi'ni 1953'te, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümü'nü 1958'de bitirdi. Kısa bir süre Ankara Valiliği'nde maiyet memurluğu ve Şereflikoçhisar kazasında kaymakam vekilliği yaptı. 1960 yılında girdiği İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Türk İktisat Tarihi Enstitüsü'nde "İktisat Tarihi" asistanı olarak Ömer Lütfi Berkan’ın yanında çalıştı. Sanayi Devriminin Osmanlı Sanayiine Etkisi adlı doktora tezini hazırladı. Aynı enstitüde 1965'ten 1982 yılına kadar "İktisat Tarihi Uzmanı" olarak çalıştı. 1966 yılında araştırmalarını detaylandırmak için Başbakanlık Arşivi’nde çalışmaya başladı. Bu tarihten sonra araştırmalarının temel kaynağı Osmanlı arşiv belgeleri oldu.

1983 yılında Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi'nde "İktisat Tarihi" ve "Tarih Metodolojisi" dersleri vermeye başladı. Konsolide bütçe üzerine çalışmalar yaptı.

1973'ten itibaren "Osmanlı İktisat Tarihi" alanında birçok yerli ve yabancı birçok seminere ve toplantıya katıldı.1985-1988 yılları arasında TRT'de danışman olarak çalıştı ve burada birçok kültür ve bilim sohbetleri yaptı. 1985 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde Yüksek Lisans ve Doktora öğrencilerine Tarih ve Sosyal Bilimler dersleri veren Genç, 2002 yılında bu okuldan emekli oldu.

1996 yılında İstanbul Üniversitesi "Genel Sosyoloji" ve "Metodoloji" alanında "Doktora Şeref Unvanı"'na sahip oldu.

Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Yunanca yayımlanmış çok sayıda makale yazmıştır. 2000 yılında, tebliğ ve makalelerinin önemli bir bölümü bazı ilavelerle “Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi” adlı kitabında yayımlamış ve bu kitap ile "Türkiye Yazarlar Birliği" tarafından Fikir Dalında ödüle layık görülmüştür. 2001 yılında aynı kitap ile "Aydın Doğan Vakfı" özel ödülünü almaya hak kazanmıştır. Genç; American Research Institute in Turkey Yönetim Kurulu Üyesidir.

2015 yılında Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri Yönetmeliği kapsamında, Sosyal Bilimler ve Tarih alanında ödüllendirildi.

Mehmet Genç, 2015 yılında Sosyal ve Beşeri Bilimler kategorisinde Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) "Uluslararası Akademi Ödülü “nü almış, 2019 yılında da Akademi Genel Kurulunca TÜBA Şeref Üyeliği’ne seçilmiştir.

İktisat Tarihi alanında yaptığı çalışmalarla tanınan tarihçi Dr. Mehmet Genç, tedavi gördüğü Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesinde 87 yaşında vefat etti. Fatih Camii haziresine defnedildi.