FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL

(1898-1973)

Türk şairi ve tiyatro yazarı.

18 Mayıs 1898’de İstanbul’da doğdu. Babası hazîne-i hâssa başmüfettişi Süleyman Nâfiz Bey, annesi Fatma Ruhiye Hanım’dır. Baba tarafından Trabzonlu bir aileye mensuptur. İlk ve orta öğrenimini Bakırköy Rüşdiyesi ile Hadîka-i Meşveret İdâdîsi’nde tamamladı; bir süre devam ettiği Tıp Fakültesi’ni bitiremeyerek dördüncü sınıftan ayrıldı. 1918’de İleri gazetesinin yazı heyetinde çalıştı, 1922’de gazetenin temsilcisi olarak Ankara’ya gitti. 1922-1924 yılları arasında Kayseri Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği yaptı. Daha sonra Ankara Muallim Mektebi’nde (1924), Ankara Kız ve Erkek liselerinde öğretmenliğe devam etti (1924-1932). İstanbul’a döndükten sonra da Vefa Lisesi, Kabataş Lisesi ve Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’nde öğretmenlik yaptı (1932-1946).

1946 yılında politikaya atılarak Demokrat Parti’den İstanbul milletvekili seçildi. 27 Mayıs 1960 İhtilâli’ne kadar milletvekilliği yaptı. İhtilâlde diğer Demokrat Parti milletvekilleriyle birlikte tutuklanarak Yassıada’ya gönderildi. Haziran 1960-Eylül 1961 tarihleri arasında tutuklu kaldı ve suçsuz bulunarak salıverildi. Bir daha politikaya girmedi ve son yıllarını Arnavutköy’deki evinde geçirdi. Bir vapur seyahati sırasında Fethiye civarında 8 Kasım 1973’te vefat etti. Mezarı Zincirlikuyu kabristanındadır (Araştırmalarımız neticesinde Üsküdarlı Meşhurlar ve İslâm Ansiklopedisi'nde Karacaahmet Kabristanı yazılmış olmasının  sebebinin sehven  olduğunu düşünmekteyiz).

Şiire çok genç yaşta başlayan Faruk Nafiz’in 1913-1917 yılları arasında Peyâm ve Servet-i Fünûn’da neşredilen ilk şiirleri, gerek muhteva gerekse üslûp ve kelime kadrosu bakımından Servet-i Fünûn ve Fecr-i Âtî şiirinin özelliklerini taşımaktadır. Bunlarda Cenab Şahabeddin, Tevfik Fikret ve Ahmed Hâşim’in tesirleri açıkça görülür. Şiirlerinin konusu ferdî aşk ve ıstıraplardır. Bu ferdî sanat anlayışı dolayısıyla, o sıralarda cemiyeti derinden sarsan I. Dünya Savaşı bile onun şiirlerinde fazla bir akis bulmamıştır.

1918’de ilk şiir kitabı Şarkın Sultanları’nı neşreder.

Aynı yıl Yeni Mecmua, Fağfûr, Şair gibi edebî mecmualarda da şiirleri yayımlanmaya başlar. Bu şiirlerle birlikte Faruk Nafiz’in edebî kişiliğinin yerine oturduğu görülür; artık aruza hâkimdir ve kendine has bir üslûbu vardır.

Bu devreden sonra Faruk Nafiz’in şiirleri Edebiyyât-ı Umûmiyye, Büyük Mecmua, Nedim, Ümid, Yarın, Süs, Yıldız gibi pek çok dergide görülür.

1919’da sadece iki sayı çıkan Edebî Mecmua’nın müdürlüğünü yaptı. Bu dönem şiirlerinde de daha çok aşk konularını ele almıştır. Bunun yanı sıra özellikle Büyük Mecmua, Nedim ve Ümid dergilerinde I. Dünya Savaşı’ndan sonra işgal edilen ülkemize dair “Bozgun”, “Hisar”, “Yaralı Arslan”, “Münâcât” ve “İzmir” gibi şiirleri yayımlanır.

Faruk Nafiz’in sanat hayatında 1922’den sonra yeni bir dönem başlar. Bu tarihten itibaren Anadolu gerçeğini bizzat gören ve yaşayan şair artık bütünüyle cemiyete yönelir. Bu yeni sanat anlayışı ile yazdığı şiirler hece vezniyledir ve doğrudan doğruya o devirde hızlanan sade Türkçecilik cereyanına bağlıdır.

Faruk Nafiz’in yeni sanat anlayışını, 1926’da Hayat mecmuasında yayımlanan “Sanat” şiirinde bir beyannâme haline getirdiği görülür. Burada Batı edebiyatı âdeta yok farzedilmekte ve cemiyete yönelme esas alınmaktadır. İstanbullu aydın ile Anadolu’daki halk arasında olumlu bir ilişkinin kurulması gerektiği belirtilirken Batı hayranlığı ve taklitçiliğinin karşısına da Anadolu insanı ve kültürü çıkarılmaktadır.

Şairin bu anlayış doğrultusunda yazdığı en meşhur şiiri “Han Duvarları”dır. Bu şiirle, daha önce itibarî bir tarzda ele alınan Anadolu gerçekçi ve sade bir bakışla anlatılmıştır.

Faruk Nafiz bilhassa müdürlüğünü yaptığı Hayat mecmuasında Anadolu’yu, coğrafyasını, tabiatını ve Anadolu insanını, onun meselelerini anlatan, halk edebiyatı kaynaklarıyla da beslenmiş şiirler yazmıştır. Bu şiirlerle birlikte edebiyatımızda “memleket edebiyatı” denilen bir cereyan başlar.

Faruk Nafiz aruzla yazdığı şiirlerde Yahya Kemal’i üstat kabul eder ve onun açtığı yoldan yürür. Daha sonra hece ile yazdığı şiirlerde aruzda sağladığı âhengi hecede de kurmaya çalışır ve bunda da büyük ölçüde başarılı olur. Aynı yıllarda kendisi gibi hece vezniyle yazan Enis Behiç, Yusuf Ziya, Halit Fahri ve Orhan Seyfi ile birlikte “Beş Hececiler” adı verilen grup içerisinde mütalaa edilir.

Akbaba (1934), Karikatür (1936), Mizah (1946) dergilerinde 800’den fazla mizahî şiiri yayımlanan Faruk Nafiz’in bir de mizah yazarlığı cephesi vardır. Çamlıbel, Çamdeviren, Çamlıviran, Deli Ozan, Akıllı Ozan gibi takma adlarla yazdığı bu şiirlerde daha çok memleket meselelerini, siyasî çekişmeleri ve dil konularını işlemiştir.

Faruk Nafiz ayrıca tiyatro eserleri kaleme almış ve manzum mektep temsilleri yazmıştır. Köy meselelerini işleyen Canavar ile (1926) devletin o yıllardaki resmî tarih tezini destekleyen Akın (1932), Özyurt (1932) ve Kahraman (1933) bunların en tanınmışlarıdır.

Eserleri Şiirleri

 Şarkın Sultanları (İstanbul 1918)

 Dinle Neyden (İstanbul 1335)

 Gönülden Gönüle (İstanbul 1919)

 Çoban Çeşmesi (İstanbul 1926)

 Suda Halkalar (İstanbul 1928)

 Bir Ömür Böyle Geçti (İstanbul 1932)

 Elimle Seçtiklerim (İstanbul 1934)

 Boğaziçi Şarkısı (Sadettin Kaynak ile birlikte, İstanbul 1936)

Tatlı Sert (mizahî şiirler, İstanbul 1938)

 Akıncı Türküleri (İstanbul 1938)

Akarsu (İstanbul 1940)

Heyecan ve Sükûn (İstanbul 1959)

Zindan Duvarları (1960’lardan sonra yazmaya başladığı kıta tarzında şiirleri, İstanbul 1967)

 Han Duvarları (İstanbul 1969)

Tiyatro Eserleri

İlk Göz Ağrısı (Paul Hervieu’den adapte, İstanbul 1922)

Sevk-i Tabîî (H. Kistemaeckers’den adapte, Sermet Muhtar Alus’la birlikte, 1925’te sahnelenen bu çalışması basılmamıştır)

 Canavar (İstanbul 1926)

 Akın (İstanbul 1932)

 Özyurt (İstanbul 1932)

 Kahraman (İstanbul 1933)

 Ateş (İstanbul 1939)

Dev Aynası (adapte, 1945’te oynanmış fakat basılmamıştır)

Yayla Kartalı (İstanbul 1945)

Mektep Temsilleri

 Numaralar (İstanbul 1928)

 Bir Demette Beş Çiçek (İstanbul 1933)

Yangın (İstanbul 1931; Hanım Şiir Yazacak, Yeni Usûl, Mektublar ile birlikte, İstanbul 1933)

Kanbur (Yarın mecmuasında yayımlanıp yarım kalmış, 1922)

Faruk Nafiz’in bunlardan başka Yıldız Yağmuru (İstanbul 1936) adlı bir roman denemesiyle Tevfik Fikret: Hayatı ve Eserleri (İstanbul 1937) adlı biyografi çalışması vardır. Ayrıca çeşitli dergi ve gazetelerde hâtıra, sohbet, makale ve denemeleri yayımlanmıştır.

https://islamansiklopedisi.org.tr/camlibel-faruk-nafiz

 

 

 

MİHRİMAH SULTAN ÇOCUK KÜTÜPHANESİ

Adres: Sultantepe, Selmanağa Sk. No:4, 34672 Üsküdar/İstanbul

 

8 Kasım 2021 tarihinde çocukların sosyo-kültürel gelişimlerine katkı sunmak, donanımlı bireyler olarak yetişmelerine katkı sağlamak ve okuma alışkanlığı kazandırmak için kapsamlı bir tadilatla yenilenen Mihrimah Sultan Çocuk Kütüphanesi yeniden çocuklarımızla buluştu.

2 katlı binası, 2 salonu ve 10.000 kitap ile 0-14 yaş grubuna hitap edecek Mihrimah Sultan Çocuk Kütüphanesi’nin çalışma gün ve saatleri;

Pazartesi: Kapalı.

Salı-Çarşamba-Perşembe-Cuma: 10:00-18:00

Cumartesi-Pazar: 09:00-18:00

Çocuklarımız kütüphanede kitap okuma alışkanlığı kazanmanın yanında hayal güçleri ve becerilerini de geliştirecek. Mihrimah Sultan Çocuk Kütüphanesi'nde etkinlik alanı, okuma salonu, resim, boyama etkinlik alanı, masal anlatıcılığı etkinlik alanı, strateji-zeka oyun alanı, öğrencilerin görsel ve işitsel algılarının gelişmesine katkıda bulunan alanlar yer alırken aynı zamanda velilere yönelik programlar da gerçekleştiriliyor.

https://www.uskudar.bel.tr/tr/main/pages/mihrimah-sultan-cocuk-kutuphanesi/606