TURGUT ÇULPAN

(1910-1990)

"Üsküdar'ın Üç Sırlısından biri de, Halvetî-Melâmî meşrepli bir bankacı olan Şevket Turgut Çulpan Efendi’dir. Turgut Çulpan, 14 Mart 1910 tarihinde Üsküdar'da doğmuş, yine burada 30 Temmuz 1990 tarihinde vefat etmiştir. Nablus eşrafından Ahmed Hâmid Efendi ile Üsküdar Sandıkçı Rufâi Dergâhından Ârif Dede’nin kızı muallime Hatice Hanım’ın oğludur.

Atletik ve fevkalade yakışıklı bir yapıya sahip olan Turgut Çulpan Fevziye Lisesinde iken doğal olarak sporlara da yönelmiş; izcilik faaliyetleri yanında yüzme ve boks yapmış; ayrıca vefatına kadar da kültürfizik ile meşgul olmuştur.

Turgut Çulpan iş hayatına Merkez Bankası Ankara Şubesi’nde memur olarak başlamış, 9 Ocak 1944 de bankanın İstanbul Karaköy Şubesinde çalışan Hayriye Hanım ile evlenmiştir. Daha sonra bankadan ayrılarak serbest iş tutmak istemişse de ticaret hayatının şartları ile imtizaç edemeyeceğini anlayınca tekrar bankacılık sektörüne dönmüştür. 1954 yılında Türk Ticaret Bankası Kadıköy Şubesine girmiştir. Aynı bakanın İzmir Şubesi’nde de bir yıl çalıştıktan sonra 1956-1960 arasında bakanın Üsküdar Şubesi Müdürü; sonra sırsıyla Kadıköy Lâleli ve tekrar Kadıköy Şubesi Müdürü olarak 1972’de emekliye ayrılıncaya kadar hizmet etmiştir. 1972‘den itibaren Türk Ticaret Bankası murakıbı, daha sonra da bankanın Yönetim Kurulu’nda murahhas âzâ ve 1977’den vefatına kadarda Türk Ticaret Bankası’nın yan kuruluşu olan Fürsan’da Yönetim kurulu üyeliği yapmıştır

Turgut Baba’nın 1951-1974 yılları arasında Rahmani bir cezbe ile yazdığı nefesler ve diğer “Noktacıklar” adını verdiği yazılar kendisi tarafından daktilo edilerek iki ayrı ciltte toplanmıştır. Bu şiirler ve sözler umumiyetle vahdet-i vücûd, seyr ü sülûk ve merâtib-i tevhîd halleriyle, Ehl-i Beyt-i Resûlullâh sevgisiyle alakalıdır.

"Nefesler", Turgut Baba'nın kızı Neşe Çulpan, eşi merhume Hayriye Çulpan Hanımların teşvikleri ve merhûm Prof. Dr. Ahmed Yüksel Özemre Ks. Hazretlerinin vasiyeti gereği gün yüzüne çıkmıştır.

Tatçı, Mustafa. Nefesler Üsküdarlı Sırlı Bir Eren Şevket Turgut Çulpan, İstanbul: H Yayınları, 2018.

MUSTAFA SABRİ KÜÇÜAŞÇI

(1964-2023)

Konya’da doğdu (1964). Konya İmam-Hatip Lisesi’nden (1985) ve Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi’nden (1990) mezun oldu. Aynı üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde “Emevîler Döneminde Medine (41-132 / 661-750)” başlıklı teziyle yüksek lisansını (danışman: Prof.Dr. Mustafa Fayda, 1993), “Cahiliye’den Emevîler’in Sonuna Kadar Haremeyn” başlıklı teziyle de doktorasını tamamladı (danışman: Prof.Dr. Mustafa Fayda, 1999). “Abbasîler’den Osmanlılar’a Mekke-Medine Tarihi” başlıklı takdim çalışmasıyla doçent (2007), “Anadolu Selçuklu ve Beylikler Döneminde Meram” başlıklı takdim çalışmasıyla profesör (2013) unvanını aldı.

Araştırma görevlisi olarak çalışmaya başladığı (1991) Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nden aynı üniversiteye bağlı Atatürk Eğitim Fakültesi Tarih Eğitimi Bölümü’ne öğretim görevlisi olarak atandı (1996). Daha sonra aynı üniversitenin Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nde öğretim üyesi olarak göreve başladı (2002) ve aynı zamanda fakülte bünyesinde çeşitli idarî görevlerde bulundu. Aynı zamanda Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı İstanbul Türbeler Müzesi Müdürlüğü (2013-2015) ve Topkapı Sarayı Müze Başkanlığı (2016-2019) görevlerini üstlendi. Uzun yıllar boyunca öğretim üyesi ve idareci olarak hizmet ettiği Marmara Üniversitesi’nden emekli olduktan sonra (2022) Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Bilim Tarihi Bölümü’nde öğretim üyesi ve Fuat Sezgin Bilim Tarihi Enstitüsü müdürü olarak çalışmaya başladı.

30 Temmuz 2023’te İstanbul’da vefat etti.

Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İSAM) tarafından hazırlanan TDV İslâm Ansiklopedisi’ne 1997 yılından itibaren müellif-redaktör ve 2004 yılından itibaren İslâm Tarihi ve Medeniyeti İlim Heyeti üyesi olarak önemli katkılarda bulundu; 76 madde veya madde bölümü telif etti, çok sayıda maddenin ilmî redaksiyonunu yaptı. Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı Danışma Kurulu üyeliği ve Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulu üyeliğinde bulundu. Türkiye Maarif Vakfı ve Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) işbirliğiyle hazırlanmakta olan Türk Maarif Ansiklopedisi çalışmalarına hem İcra Kurulu üyesi hem de Kültür ve Medeniyet İlim Heyeti başkanı olarak katkıda bulundu. İSAM tarafından 2023 yılında hazırlık çalışmaları başlatılan tematik ansiklopedilerden Hac Ansiklopedisi’nin baş editörlüğünü üstlendi.

İlmî ve akademik çalışmaları İslâm tarihi ve medeniyeti alanında, özellikle de Haremeyn (Mekke-Medine) ve İstanbul tarihi üzerinde yoğunlaşmıştır. Haremeyn tarihine yönelik çalışmaları vesilesiyle Türk Kadınları Kültür Derneği (TÜRKKAD) tarafından 2010 yılında “Dost” İslâm’a Hizmet Ödülü’ne lâyık görüldü.

Cahiliye’den Emevîler’in Sonuna Kadar Haremeyn (İstanbul 2003), Abbasîler’den Osmanlılar’a Mekke-Medine Tarihi (İstanbul 2007) yayımlanmış başlıca eserleridir. Ayrıca alanında pek çok ilmî makale, kitap bölümü ve bildiriye imza attı. 500. Yılında Mukaddes Emanetler: Yaşayan Mirasımız (İstanbul 2019), Geçmişten Günümüze Hilafet (Ali Satan ve Abdülkadir Macit ile birlikte, İstanbul 2019) gibi eserlere editörlük yaptı. Uluslararası Üsküdar Sempozyumu-V (İstanbul 2008) ve Uluslararası Üsküdar Sempozyumu-VI (İstanbul) bildiri kitaplarının yayın koordinatörlüğünü üstlendi.

https://islamansiklopedisi.org.tr/muellif/mustafa-sabri-kucukasci