MUHSİN ERTUĞRUL

(1892-1979)

 

İlköğrenimini Tefeyyüz Mektebi ve Darüledep’in ardından Soğukçeşme ve Toptaşı Rüştiyelerinde tamamladı. Ortaöğrenimini Mercan İdadisi’nde gördü. Vahram Papazyan’ın etkisinde kalarak 1911’de Paris’e gitti; Batı tiyatrosunu yakından takip etti. Darülbedayi’nin kuruluş çalışmalarına katıldı. 1916’da gittiği Almanya’da hem tiyatro hem de sinema faaliyetlerinde bulundu. Beyoğlu Musiki Akademisi’nde ders verdi. 1921'de tekrar Darülbedayi'ye döndü ve rejisör olarak çalışmaya başladı. 1925’te Sovyetler Birliği’ne gitti ve Stanislavski, Tayrov, Meyerhold, Nemiroviç-Dançenko ve Ayzenşatyn gibi tiyatrocularla tanıştı. 1927'de Darülbedayi sanat yönetmenliğini üstlendi. Sanayi-i Nefise Birliği’nin Tiyatro Bölümü başkanlığına atandı. Amerika’da Paramount stüdyolarını görme imkânı buldu. 1931’de Almanya’da Goethe Madalyası verildi. Moskova’da Sovyet Çocuk Tiyatrosu’nun kurucusu Natalya Satz ve Profesör Arkin’le görüştü. Darülbedayi çocuk tiyatrosunu kurdu; 1935-1936 sezonunda çocuk oyunları düzenli olarak sergilenmeye başlandı. Ankara Devlet Konservatuvarı’nda tiyatro öğretmeni olarak ders verdi. 1946'da İngiltere'de Londra'da bale yönetmeni koreograf Dame Ninette de Valois'yla görüştü.

Devlet Tiyatrosu Genel Müdürlüğüne 1954'te tekrar atandı. Bu dönemde 1955’te Küçük Tiyatro ve Oda Tiyatrosu'nu açtı. İzmir ve Bursa'da Devlet Tiyatrosu, Adana'da şehir tiyatrosu açılmasında emeği geçti 1957). 1958'de görevinden alınarak İstanbul Şehir Tiyatrosu'na başyönetmen olarak atandı ve görevini 1966’ya kadar sürdürdü. 1960-1961 yıllarında Üsküdar ve Kadıköy Tiyatrolarını açtı. Rumelihisarı temsillerini başlattı; 1965’te Zeytinburnu Tiyatrosu’nu açtı. 23 Ekim 1971’de Devlet Kültür Armağanı’na layık görüldü. 1974’te Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliğine atandı. 1974-1975’te Gültepe Tiyatrosu'nu ve Bayrampaşa Tiyatrosu'nu açtı. 1976’da görevini bıraktı. 29 Nisan 1979’da İzmir’de vefat etti. Cenazesi, İstanbul'da Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.

Muhsin Ertuğrul, çağdaş Türk tiyatrosunun kurucusu isimlerinden biri olarak tiyatro üzerine fikirlerini açıkladığı, oyunlar üzerine tahliller yaptığı, tiyatro eserlerini tanıttığı çok sayıda yazı kaleme aldı. Yazıları Temaşa, İctihad, Darülbedayi, Türk Tiyatrosu, Yedigün, Perde ve Sahne, Şehbal, Küçük Tiyatro, Tepebaşı Deneme Sahnesi Dergisi, Resimli Ay, İnci, Oyun, Türk Dili, Milliyet Sanat, Politika, Alkış, Yeni Ufuklar, Oturum, Ülkücü Öğretmen dergilerinde; Cumhuriyet, Akşam ve Vakit gazetelerinde yayımlandı.

Çağdaş Türk tiyatrosunun oluşumunda sahip olduğu büyük payın, onun tiyatroya olan derin bağlılığından ve gözlem dikkatinden kaynaklandığı görülür. Muhsin Ertuğrul'un telif tek tiyatro eseri 1911'de sahnelenen "İntihar"'dır. Bu oyunun dışında yabancı dillerden çok sayıda tiyatro eseri çevirisi ve uyarlamaları vardır. Ertuğrul'un sahnelenen fakat basılmayan çeviri piyesleri; "Hortlaklar", "Kreutzer Sonat", "Hamlet", "İnsanın Hayatı", "Tosun", "Büyük Hala", "Tehlikeli Kadın", "Sözün Kısası", "Othello", "İki Efendinin Uşağı", "Meraklı Kadınlar", "Sen Öl Ben Yaşayayım" ve "Godot'yu Bekliyoruz" yer almaktadır. Eserlerinin arasında sahnelenen fakat basılmayan uyarlamalar ise; "Büyük Hata", "Kasırga", "Bir Macera", "Halkın Düşmanı", "Kaşif Efendi-Hoca", "Kafa Dağı Mebusu", "Maskaralar", "Yeni Allah", "İki Düşman" ve "Amcalar Eğleniyor"'dur(Sevinçli 1989: 40-41).

ÖDÜLLERİ

Türk sineması ilk uluslararası ödülünü Muhsin Ertuğrul'un Nazım Hikmet'le birlikte çektiği Leblebici Horhor Ağa adlı filmle kazandı. Film, 2. Venedik Film Festivali'nde Onur Madalyası ile ödüllendirildi.

1931- Goethe Madalyası

1971 Türkiye Cumhuriyeti Devlet Kültür Armağanı

FİLMLERİ

OYUNCU OLARAK ROL ALDIĞI FİLMLER

Beranien Düşesi - 1918 / Berlin

Istırap / Samson - 1922

Boğaziçi Esrarı: Nur Baba / The Bosphorus Mystery - 1922

Ateşten Gömlek 1923

Kız Kulesinde Bir Facia - 1923

Ankara Postası 1928

Şehvet Kurbanı - 1940

Kıskanç - 1943

YÖNETMENLİĞİNİ YAPTIĞI FİLMLER

Kara Lale Bayramı - 1918

Şeytana Tapanlar - 1918

Samsun - 1919

İstanbul'da Bir Facia-i Aşk - 1922

İstanbul'da Izdırap - 1922

Kahveci Güzeli - 1941

Yapımcılığını üstlendiği filmler

Samsun - 1919

Otoritem boş - 1919

Aysel Bataklı Damın Kızı 1934

SENARYO VE YÖNETMENLİĞİNİ YAPTIĞI FİLMLER

Boğaziçi Esrarı - 1922

İstanbul'da Bir Facia-i Aşk - 1922

Kızkulesi Faciasi - 1923

Ateşten Gömlek - 1923

Leblebici Horhor - 1923

Sözde Kızlar - 1924

Ankara Postası - 1928

Kaçakçılar - 1929

İstanbul Sokaklarında - 1931

Bir Millet Uyanıyor - 1932

Leblebici Horhor Ağa - 1933

Aysel Bataklı Damın Kızı - 1934

Bir Kavuk Devrildi - 1939

Evli mi Bekar mı - 1951

Halıcı Kız - 1953

KİTAPLARI

"İnsan ve Tiyatro Üzerine Gördüklerim" (1975)

 

https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ertugrul-muhsin

 

 

 

 

VAHDETTİN KARGILI VE KANAAT LOKANTASI

Adres: Selmanipak cad. no:9 Üsküdar İstanbul

 

 

Nefsimizin nimetler karşısında kendini dizginleyebilmesi şeklinde manâlandırabileceğimiz bu isim, Üsküdar’ın kendine has tevazu kültürü ile de örtüşür niteliktedir.

Kanaat Lokantası’nı 1933 yılında Arnavut kökenli bir Balkan göçmeni olan Ali Özçakmak kurmuş. Aile İstanbul’a, birçok Balkan kökenli aile gibi 1913’de göç etmiş. İlk geldikleri zamanlar, kışın kâğıt helva ve koz helva, yazın elde dondurma satarak geçinmişler. Ali Özçakmak, lokantasına o yıllarda çok moda olan ve her tür işletmeye sıklıkla konan “Kanaat” ismini koymuş.

Lokanta halk arasında Moskof Fırını olarak bilinen fırının yanındadır. 1955’de dükkânı, aynı caddedeki bugünkü yerine taşır ve 1961’de yeğeni Vahdettin Kargılı’ya devreder. Vahdettin Bey, yanına iki kardeşi Fuat ve Kenan Kargılı’yı alarak işe başlar ve Kanaat Lokantası’nın ikinci kuşağı iş başına geçmiş olur. Lokantanın ana sermayesi dondurmadan var olmuş. Çünkü Vahdettin Bey bir dondurma ustası. Bir de lakabı var: ”Kıvırcık”. Dondurmasına da mahalleli ‘Kıvırcık’ın dondurması’ diyor.

Bize işletmenin bilgilerini veren Murat Bey’in (Vahdettin Bey’in oğlu) bir anısı var. Kısa bir süre önce Bağdat caddesinden gelen yaşlı bir çift buradan dondurma alıp yemeye başlamışlar. Kadın birden kocasına “Bey, bu Kıvırcık’ın dondurması” der, adam “Olur mu Hanım, o dediğin 50 yıl önceydi” der. Bunu duyan garson patrona iletir. Bunun gerçekten o dondurma olduğunu söylerler yaşlı çifte. Dondurma tam yağlı koyun sütü ile yapılıyor. Tencere yemekleri yapan bir lokanta olmasına rağmen en iyi dondurmacılar listelerinde hep en üst sırlarda yer alıyor.

Kanaat Lokantası’nın başarı sırrı devamlı aileden birinin işletmenin başında olması, alışverişleri kendileri yapıyorlar. Tedarikçileri 45 yıldır aynı. Çalışanları çocuk yaşta burada işe başlıyor ve elemanları kendileri yetiştiriyorlar, dışarıdan eleman almıyorlar. Bu sebeplerle lezzet bozulmuyormuş. Birçok yerli ve yabancı basın yayın organınca verilen ödülleri saymakla bitiremeyiz.

Vahdettin Bey 29 Nisan 1991’de vefat etmiş ve Merdivenköy Mezarlığı’na defnedilmiştir. Fuat ve Kenan Kargılı da vefat etmişler. Halen üçüncü kuşak iş başında. Vahdettin Bey’in oğulları Mustafa ve Murat Kargılı, Kenan Kargılı’nın oğulları İsmail ve Ali Kargılı, bir de Fuat Bey’in oğlu Bahadır Kargılı olmak üzere beş ortaklar.

Tencere yemeklerinde dünyaca meşhurlar. Ayrıca kuzu ciğer sarma, Özbek pilavı ve tabii ki Elbasan tava spesiyallerinden bazıları. Bir de sadece özel günlerde kendilerine yaptıkları kâğıt helva var. Günlük 40 çeşit sıcak yemek, 15-20 çeşit zeytinyağlı, 3-4 çeşit çorba, 15 çeşit tatlı yapılıyor. Sabahları ayak paça çorbası yapılıyor. Toplumun her kesimine hitap eden bir mutfakları var. Gelir düzeyi düşük bir insan da, zengin biri de burada yemek yiyebiliyor.

Sözlükte “payına razı olma” mânasında masdar olan kanâat terim olarak “kişinin azla yetinip elindekine razı olması, kendisinin ve sorumluluğu altında bulunanların ihtiyaçlarını asgari ölçüde karşılayabileceği maddî imkânlarla iktifa edip başkalarının elindeki şeylere göz dikmemesi, aşırı kazanma hırsından kurtulması” şeklinde açıklanmakta; hırs, tamah, şereh (hazlara düşkünlük) ve tûl-i emel gibi kavramlarla ifade edilen mal ve dünya tutkusunun kalpten silinmesiyle kazanılan ahlâkî bir erdem olarak değerlendirilmektedir

150 yıllık sütlü tatlıcılık ve dondurmacılık geleneğinden gelen Kargılı ailesinin üç ferdi Vahdettin, Kenan ve Fuat Kargılı tarafından kurulan Kanaat Lokantası 55 personeli, 220 kişilik kapasitesi, her gün taze olarak üretilen 100-120 çeşit tatlısıyla, zeytinyağlısıyla, sıcak yemekleriyle, dondurma ve yoğurt çeşitleriyle müşterilerine özenli ve kaliteli hizmet verebilmenin haklı gururunu yaşamaktadır.

Sürekli olarak geliştirilerek yenilenen paketleme teknikleri sayesinde zengin menüleri evlere ve işyerlerine de servis edilmektedir. Kendi mutfaklarında özenle hazırlanarak pişirilen yemek ve tatlılar, kalite ve tadından ödün vermeksizin toplu davetlere, resepsiyonlara ve mevlitlere taşıyacak altyapı ve tecrübeye sahiptir. Bugün gerek gel al türevindeki paket satışları ve gerekse toplu yemek organizasyonları iş akışlarının önemli bir bölümünü teşkil eder olmuştur.

Bir aile geleneğiyle yönetilen Kanaat Lokantası’nda gerek üretim, gerek satın alma gerekse de servisin başında muhakkak aileden bir kişi bulunmaktadır. Artık bir okul olarak kabul edilen mutfakta çalışanlar burada yetiştirilmekte ve buradan emekli olmaktadırlar. Halen 40’ar senelik ustalar mutfakta ve serviste hizmet vermektedirler. İdarede de halen aileden yeni nesil eski neslin yanında hizmet vermektedir.

İşletme aşağıdaki prensipler ışığında çok geniş bir yelpazedeki müşteri kitlesinin beklentilerin en üst düzeyde karşılayabilmeyi amaçlamaktadır:

Kaliteli ve lezzetli bir yemek veya tatlı için en önemli konulardan birisi doğru ve iyi malzeme seçimidir. Kanaat Lokantası her zaman en iyi, en taze ve en sağlıklı malzemeyi temin edebilmeyi amaçlamaktadır.

Kanaat Lokantası, ürün fiyatlarını maliyetleri ile orantılı olarak ama kesinlikle kaliteden ödün vermeksizin makul ve erişilebilir seviyelerde belirlemeyi amaçlamaktadır.

Osmanlı-Türk mutfağının kaybolmakta olan değerlerini bulup bunları halkımıza sunabilmek için sürekli olarak çalışmaktadır.

Bazı kadim Üsküdarlılar sıklıkla, mekânın büyütülmesinden önceki eski halini özlemle anan cümleler kursalar da Kanaat Lokantası, Üsküdar denildiğinde akla ilk gelen mekânlardan biri olma özelliğini korumaktadır.

 

https://www.google.com/search?q=tdv&rlz=1C1CHBD_trTR969TR974&oq=TD&gs_lcrp=EgZjaHJvbWUqDQgGEAAYgwEYsQMYgAQyBggAEEUYOTINCAEQABiDARixAxiABDIGCAIQRRg7MgYIAxBFGEAyDQgEEAAYgwEYsQMYgAQyDQgFEAAYgwEYsQMYgAQyDQgGEAAYgwEYsQMYgAQyCggHEAAYsQMYgATSAQk4OTM1ajBqMTWoAgCwAgA&sourceid=chrome&ie=UTF-8

http://www.kanaatlokantasi.com.tr/