AHMET YÜKSEL ÖZEMRE

 (1935-2008)

Adı Üsküdar’la beraber anılan yazar ve bilim adamı. Üsküdar’da doğdu (3 Nisan 1935). Babası Hâfız Mehmet Nurullah Bey, annesi Pakize Hanım’dır. Ayazma İlkokulunu bitirdikten sonra girdiği Galatasaray Lisesi’nden (1954), İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik-Fizik dalından mezun oldu (1957). Fransa Nükleer Bilimler ve Teknoloji Millî Enstitüsü’nde (InstitutNational des Sciences et Techniques Nucléaires) Atom Mühendisliği dalında yüksek lisansını tamamlayarak İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Teorik Fizik Kürsüsüne asistan olarak girdi (1958) bu dalda doktor (1960) vedoçent oldu (1964). Başbakanlık Atom Enerji Komisyonu Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi’nde araştırmacı (1962-1965), Başbakanlık Atom Enerji Komisyonu İlmî İstişare Heyeti üyesi oldu (1967-1969). Bazı okullardaki fizik hocalığının ardından İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Fakültesi’nde doçent (1968-1969) ve profesör (1969-1973) olarak görev yaptı. Aynı üniversitenin Nükleer Enerji Enstitüsü’nde öğretim üyesi (1962-73) ve Yönetim kurulu üyesi olarak bulundu (1967-1972). Başbakanlığa bağlı Çekmece Eğitim Merkezi Müdürlüğü yaptı (1969-1973). NATO Bilim Komitesinde Türkiye Temsilci üyesi olarak bulundu (1972-1974). Alanıyla ilgili çeşitli bilimsel görevler yürüttü. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematiksel Fizik Anabilim Dalı Başkanlığı görevindeyken emekli oldu (1984). Emekliliğinden sonra alanıyla ilgili bazı görevler aldıysa da, 1996 yılında yayımladığı Üsküdar’da Bir Attar Dükkânı kitabıyla kültür dünyasında dikkatleri üzerine çeken bir isim oldu. Bu ve bunun hemen ardından yayımladığı Geçmiş Zaman Olur Ki, Üsküdar Ah Üsküdar gibi Üsküdar’ı anlattığı kitaplarında çocukluk ve ilk gençlik yıllarının Üsküdar’ını, orada yaşadığı ramazanları, bayramları; semtin artık hayatta olmayan insanlarını, manevî dokusunu, kaybolan seslerini ve kokularını, eğlencelerini, meczuplarını özlemle anan bir dil kurmuştur. Altmış yaşından sonra yazmaya başladığı bu kitaplar, saklı kalmış bir semt yazarının Üsküdarlı kimliğiyle kültür dünyasına doğuşu olmuştur. Üsküdar’ın, içinde yetiştiği manevî kültür hayatına yön veren şahsiyetler arasında Aktar hocalar diye bilinen Saim ve Bekir Düzgünman ile Mustafa Düzgünman’ı, onların Üsküdar’daki Aktar dükkânında cumartesi günü bir araya gelenlerden Sarı Hüsnü Efendi, Haydar Efendi, Hayrullah Taceddin Yalım, Yusuf Fahir Ataer, Eşref Ede, Dr. Ziya Bey, Necmeddin Özbekkangay, Nazif Uncu, Necmeddin Okyay, Muhiddin Tanık, Fehmi Tardaç, Abdullah Emre gibi şahsiyetleri anmakta, çoğunu tanıma fırsatı bulduğu bu şahsiyetlerin yanına Niyazi Sayın, Turgut Çulpan, Vehbi Güloğlu, Hâfız Ama Tevfik ile Ali Alpaslan, Uğur Derman, Güngör Şatıroğlu ve Nezih Uzel’i de dâhil etmektedir. Ölümüne kadar verimli bir yazı hayatı süren Özemre, adını saydıklarımızdan başka Üsküdar’ın Üç Sırlısı, Galatasarayı Mekteb-i Sultanisi’nde Sekiz Yılım, Kâmil Mürşidlerin Mirası gibi hatıra ve tasavvuf içerikli kitaplarla Vahye Göre Akıl: İslâmda Aklın Önemi ve Sınırı, Din ve Misyonerlik, Toma’ya Göre İncil ya da Hz. İsa’nın 114 Hadisi, Kur’an-ı Kerim ve Tabiat İlimleri Tenkidî Bir Yaklaşım, İlimde Demokrasi Olmaz, Çağdaş İlmi Tefsirde Vehim Olmaz, Portreler Hatıralar, Gel de Çık İşin İçinden, Çernobil Komplosu, Ah Şu Atom’dan Neler Çektim, 50 Soruda Türkiye’nin Nükleer Enerji Sorunu, 20. Yüzyılda Fiziğe YönVerenler, Aklın Yolu İlimdir, İslâm’da Aklın Önemi ve Sınırı, Akademik Yıllarım (1958-1983) gibi kitaplara da imza atmış, çeviriler yapmıştır. 25 Haziran 2008’de vefat etmiş, cenazesi Karacaahmet Mezarlığı’nda toprağa verilmiştir. Kaynakça: Ahmed Yüksel Özemre, “Çocukluğum ve Gençliğimin Üsküdar’ı”, İstanbul Armağanı 2 / Boğaziçi Medeniyeti (haz. Mustafa Armağan), İstanbul 1996, s. 219-236; a.mlf., Üsküdar Ah Üsküdar, İstanbul 2002.

Öğrenim Durumu:

• Galatasaray Lisesi Fen Kolu (Haziran 1954)
• İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik-Fizik Dalı (Lisans) (Şubat 1957)
• Institut National des Sciences et Techniques Nucléaires, Saclay (Fransa) yâni "Fransa Nükleer Bilimler Ve Teknoloji Millî Enstitüsü": "Génie Atomique" yâni Atom Mühendisliği dalı (Master), (Temmuz 1958)

Akademik Unvânları:

• MS (Ingénieur en Génie Atomique yâni Nucl.Eng., Fransa), 30 Temmuz 1958 (Türkiye'nin ilk Atom Mühendisi).
• Dr.rer.nat. (Teorik Fizik/İstanbul), 1 Şubat 1960.
• Eylemsiz Doçent (Teorik Fizik), Kasım 1964.
• Kadrolu Doçent, Haziran 1965.
• Eylemsiz Profesör, Aralık 1969.
• Kürsü Profesörü (Teorik Fizik), 3 Eylûl 1973
• Emekli Kürsü Profesörü, 3 Mart 1984.

Kazanılan Burslar, Ödüller ve Pâyeler:

• Atom Mühendisliği tahsili için İTÜ-İÜ Reaktör Komitesi ve sonra Türkiye Atom Enerjisi Komisyonu'nun bursu (1957-1958)
• NATO Araştırma Fonu Desteği (1965-1967/12 500,-$)
• İstanbul Üniversitesi'nin Gümüş Üstün Hizmet Madalyası ve Beratı, (1986)
• İstanbul Üniversitesi'nin Altın Üstün Hizmet Madalyası ve Beratı, (1992)
• Gebze Sanayici ve İşadamları Derneği (GESİAD) tarafından 1993 yılı Türkiye'de Yılın "İlim Adamı" ödülü.
• GESİAD Onur Üyesi (1993).
• Nükleer Mühendisler Derneği Şeref Üyesi.
• Üsküdar'da Bir Attar Dükkânı başlıklı hâtıratı dolayısıyla: Türkiye Yazarlar Birliği'nin 1996 yılı "Hâtırat Dalında Yılın Yazarı Ödülü".
• Prof. Toshihiko İzutsu'dan yaptığı İbn-i Arabî'nin "Fusûs"undaki Anahtar-Kavramlar başlıklı çevirisiyle Türkiye Yazarlar Birliği'nin 1998 yılı "Tercüme Dalında Yılın Tercümanı Ödülü"
• Üsküdar'a yapmış olduğu hizmetlerden dolayı Üsküdar Belediye Meclisi tarafından Çengelköyü Yıldırım Beyazıt Caddesi'nde yaptırılan Kültür Merkezine Ahmet Yüksel Özemre Kültür Merkezi isminin verilmesi (3 Ekim 2002)

İfâ Ettiği Başlıca Görevler:

• İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Teorik Fizik Kürsüsünde Asistan (1 Kasım 1958 - Kasım 1964)
• Notre Dame de Sion Fransız Kız Okulunda Matematik hocası (1961-1962)
• İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Teorik Fizik Kürsüsünde Eylemsiz Doçent (Kasım 1964 - Haziran 1965)
• Başbakanlık Atom Enerjisi Komisyonu Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezinde Araştırıcı (Şubat 1962 - Şubat 1965)
• İ.Ü. Fen Fakültesi Teorik Fizik Kürsüsünde Eylemli Doçent (Haziran 1965 - 1968)
• İ.Ü. Fen Fakültesi Yönetim Kurulu Üyesi (1965 - 1966)
• Başbakanlık Atom Enerji Komisyonu İlmî İstişâre Heyeti Üyesi (Ocak 1967 - Temmuz 1969)
• Işık Mühendislik Özel Yüksek Okulunda Fizik hocası (1967 - 1968)
• Güneş Mühendislik Özel Yüksek Okulunda Fizik hocası (1968 - 1969)
• Vatan Mühendislik Özel Yüksek Okulunda Fizik Hocası (1969 - 1970)
• İ.T.Ü. Elektrik Fakültesinde Doçent (1968 - 1969)
• İ.T.Ü. Elektrik Fakültesi Yönetim Kurulu Üyesi (1968 - 1969)
• İ.T.Ü. Elektrik Fakültesinde Profesör (1969 - 1973)
• İ.T.Ü. Nükleer Enerji Enstitüsünde Öğretim Üyesi (1962 - 1973)
• İ.T.Ü. Nükleer Enerji Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi (1967 - 1972)
• Başbakanlık Atom Enerjisi Komisyonu V. Dönem Üyesi (1969 - 1972)
• Başbakanlık Atom Enerjisi Komisyonu Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürü (28 Ekim 1969 - 28 Şubat 1973)
• TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi (Şubat 1972 - Eylûl 1974/İstifâ)
• TÜBİTAK Marmara Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Merkezi Kurucu Ve Yönetici Kurul Üyesi (1972 - 1974)
• NATO Bilim Komitesinde Türkiye Temsilci Üyesi (1972 - 1974)
• İ.Ü. Fen Fakültesi Teorik Fizik Kürsüsünde Kürsü Profesörü (2 Eylûl 1973 - 4 Kasım 1981)
• İ.Ü. Fen Fakültesi Matematiksel Fizik Anabilimdalı Başkanı, (4 Kasım 1981- 3 Mart 1984/Emekli)
• İstanbul Üniversitesi Senato Üyesi (1975 - 1977)
• İ.Ü. Fen Fakültesi Dekanı, İ.Ü. Senato Ve Yönetim Kurulu Üyesi (14 Temmuz 1980 - Temmuz 1983/İstifâ)
• TÜBİTAK Bilim Adamı Yetiştirme Grubu Yürütme Komitesi Üyesi (1980 - 1982/İstifâ)
• TÜBİTAK Danışma Kurulu Üyesi (1981 - 1983)
• İ.Ü. Fen Fakültesi Nâzım Terzioğlu Matematik Araştırma Merkezi Müdürü (1981 - 1984)
• Atom Enerjisi Komisyonu Üyesi (1982 - 1984)
• BORUSAN Boru Sanayii T.A.Ş. Danışmanı (Nisan-Haziran 1984)
• BORUSAN Boru Sanayii T.A.Ş. Genel Müdürü (Haziran-Aralık 1984/İstifâ)
• Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) ve Atom Enerjisi Komisyonu Başkanı (21 Ocak 1985 - 6 Nisan 1987)
• OECD Nükleer Enerji Ajansı (OECD-NEA) Yönetim Kurulunda Türkiye Temsilcisi (21 Ocak 1985 - 6 Nisan 1987)
• Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) nezdinde Türkiye temsilcisi (21 Ocak 1985 - 6 Nisan 1987)
• CERN (Centre Européen de Recherches Nucléaires) Konseyi nezdinde Türkiye Müşâhid Temsilcisi (1985 - 1987)
• TÜBİTAK'da Danışman (11 Mayıs-14 Ekim 1987)
• Ankara Çimento Sanayii T.A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi (1987 - 1990)
• Bilim Teknoloji Vakfı Kurucularından Ve Genel Müdürü (28 Mart 1989 - 1 Mart 1991/İstifâ)
• SET Balıkesir Çimento Sanayii T.A.Ş. Denetçisi (1991 - 1996)
• İhlâs Holding T.A.Ş. Danışmanı (1 Mart 1992 - 1 Nisan 1994)
• "Journal of Islamic Academy of Sciences" İcrâ Komitesi Üyesi (1991'denberi)
• Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) Danışma Kurulu Üyesi (1992-2002)
• Fazilet Vakfı Liseleri Bilim Danışmanı (1994 - 1995/İstifâ)
• T.C. Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı Danışmanı ve Nükleer Santral Proje Koordinatörü (5 Mayıs 1996 - 31 Aralık 1996/İstifâ)
• Türkiye Elektrik Üretim İletim A.Ş. (TEAŞ) Genel Müdürü Danışmanı (1 Haziran 1998 - 31 Mayıs 2000)
• 1. Enerji Şûrâsı Yönetim Kurulu Üyesi (Ekim-Aralık 1998)
• 1. Enerji Şûrâsı 4 no.lu "Nükleer Enerji Komisyonu" Başkanı (Ekim-Aralık 1998)
• I. Üsküdar Sempozyumu Bilim Kurulu Üyesi (2003)
• II. Üsküdar Sempozyumu Bilim Kurulu Üyesi (2004).
• Özel Kadıköy Hastahânesi Ltd Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı. (12 Haziran 2004'den beri)

Üniversitede Vermiş Olduğu Dersler:

A) Lisans Düzeyinde:

• Fizikte Matematik Metotlar I (İstanbul Üniv. Fen Fakültesi'nde)
• Matematiksel Fiziğin Kısmî Türevli Diferansiyel Denklemleri (İstanbul Üniv. Fen Fakültesi'nde)
• Çağdaş Fiziğe Giriş (İTÜ Elektrik Fakültesi'nde)
• Klâsik Teorik Mekanik (İstanbul Üniv. Fen Fakültesi'nde)
• Elektrodinamik (İstanbul Üniv. Fen Fakültesi'nde)
• Isı Teorisi ve İstatistik Mekanikler (İstanbul Üniv. Fen Fakültesi'nde)
• Kuvantum Teorisi (İstanbul Üniv. Fen Fakültesi'nde)
• Nötronların Difüzyon Teorisi (İstanbul Üniv. Fen Fakültesi'nde)
• Rölâtivite Teorileri (İstanbul Üniv. Fen Fakültesi'nde)

B) Lisanüstü ve Doktora Düzeylerinde:

• Fizikte Matematik Metotlar II (İstanbul Üniv. Fen Fakültesi'nde)
• Nötronların Transport Teorisi (Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'nde)
• "Case Metodu" (İstanbul Üniv. Fen Fakültesi'nde)
• Gravitasyonun Rölâtivist Teorileri (İstanbul Üniv. Fen Fakültesi'nde)
• Kozmoloji (İstanbul Üniv. Fen Fakültesi'nde)
• Fiziğin Epistemolojisi (İstanbul Üniv. Fen Fakültesi'nde)
• Reaktör Teorisi (İTÜ Nükleer Enerji Enstitüsü'nde)
• Nükleer Reaktörlerin İleri Teorisi (İTÜ Nükleer Enerji Enstitüsünde)
• Nükleer Fizik (İTÜ Nükleer Enerji Enstitüsü'nde)

Konferansları: 1956-2004 arasında çeşitli akademik ortamlar, mahfeller, dernekler, vs. de verilmiş 250'den fazla konferans.

Eserleri:

• Akademik, felsefî, dinî, içtimaî ve siyâsî konularda 350 makāle.
• Teorik Fizik ve Atom Mühendisliği dallarında (biri Fransızca olmak üzere) lisans, yüksek lisans ve doktora düzeylerinde 2707 sayfa ve çoğu müteaddid baskı yapmış 12 cild te'lif ders kitabı:
• 1532 sayfa tutarında 10 cild çeviri.
• Ayrıca, hâtırat, deneme, inceleme, olarak yaklaşık 6800 sayfa tutarında 22 cild te'lif eser.
• Yaklaşık 500 sayfa tutarında 3 kitabın editörlüğü.
• Kurduğu ve Yönettiği Bilimsel Diziler:
  • Teorik Fizik Dersleri Külliyatı (İst. Üniv. Fen Fak. Yay.) (Yayınlanmış 12 cild, baskıya hazır 2 cild/Tümü 27 cild olarak tasarımlandı)
  • Teorik Fizik Monografileri (İst. Üniv. Fen Fak. Yay.) (Yayınlanmış 3 cild)
• Diğer Editörlük Görevleri:
  • Gökyüzü (Türk Astronomi Derneği Yayın Organı) Editörü,
  • Revue de la Faculté des Sciences de l'Université d'Istan-bul, Série:C editörü,
  • İnsan ve Kâinat Dergisi Akademik Kurul Başkanı (1985-1991),
  • Journal of Islamic Academy of Sciences, İcra Kurulu Üye-si (devam ediyor)
• İdâre ve ikmâl ettiği doktoralar: Fizik ve Astrofizik dallarında 13, Bilim Felsefesi ve Epistemoloji dallarında 2 olmak üzere toplam 15 adet.
• İdâre ve ikmâl ettiği Yüksek Lisans tezleri: Teorik Fizik dalında 2, Nükleer Mühendislik dalında 4 olmak üzere toplam 6 adet.
• Eski öğrencilerinden Profesör olanların sayısı: 66.
• Türk Ansiklopedisi (M.E.B. Yay.), Cumhuriyet Ansiklopedisi (Arkın Yay.), İslâm Ansiklopedisi (M.E.B. Yay.) ve Türkiye Diyânet Vakfı İslâm Ansiklopedisi'nde birçok bend.
•  

Organize Ettiği Bilimsel Toplantılar:

1. İstanbul Teorik Fizik Konferansı/İ.Ü. Fen Fak., 1974.
2. Nükleer Enerji Millî Toplantısı /TAEK, Ankara, 1985.
3. Plâsma Fiziği Millî Konvansiyonu/TAEK, Ankara, 1986.
4. Uluslararası "Türkiye'nin Bilimsel Geleceği" Sempozyumu, (International Symposium on the Scientific Future of Turkey), Bilim ve Teknoloji Vakfı, İstanbul, 1990.
5. 2000'li Yıllara Doğru Eğitim Problemimiz / İlim ve Fazilet Vakfı, İstanbul, 7.5.1994.
6. Bilgi Toplumu ve Eğitimimiz Sempozyumu / İlim ve Fazilet Vakfı, İstanbul, 8.5.1995.

Bildiği Yabancı Diller: Fransızca (çok iyi), İngilizce ve İtalyanca (iyi), Almanca (orta), İspanyolca (az).

Geçmişte Üyesi Olduğu Dernek ve Kurumlar (Ve Belli Sürelerle İfâ Ettiği Görevler):

1. Association Des Ingénieurs En Génie Atomique, Paris/Fransa (Dernek feshedildi)
2. Türk Astronomi Derneği (Genel Sekreter) (Dernek feshedildi)
3. Türk Fizik Derneği (İkinci Başkan/İstifâ ederek ayrıldı)
4. Türk Matematik Derneği (İstifâ ederek ayrıldı)
5. Aydınlar Ocağı (İstifâ ederek ayrıldı)
6. Bilim ve Teknoloji Vakfı (Kurucu Üye ve Genel Müdür/İstifâ ederek ayrıldı)
7. Düşünceye Çağrı Derneği (Kurucu Üye/Dernek feshedildi)
8. Türk Bilim Târihi Kurumu

https://www.uskudar.bel.tr/userfiles/files/MNA_Uskudarli_Meshurlar.pdf

https://ozemre.com/ahmed-yuksel-ozemrenin-biyografisi